«عبور از شب»، دربرگیرنده خاطرات یکی از بازماندگان انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در ۷ تیر ۱۳۶۰ است که از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در قالب خاطرات روانه بازار کتاب شد.
خاطرات مرتضی محمودی به خاطر حضور راوی در مبارزات سیاسی پیش از انقلاب و مسئولیتهای بعد از انقلاب به نوعی سیری بر تاریخ معاصر ایران به ویژه بعد از انقلاب است. علاوه بر این خاطرات محمودی روایتی تاریخی از منطقه گیلانغرب را نیز در بر دارد.
محمودی، پیش از انقلاب از مبارزان و فعلان سیاسی بود. خاطرات او از فعالیتهای سیاسی و مذهبی در دوران سربازی، مقابله با سیاستهای رژیم شاه در اسلام آباد و فعالیتهای فرهنگی در قصر شیرین خواندنی است. او که در دهه ۵۰ از نزدیک با برخی اعضای سازمان مجاهدین خلق آشنا شد، خاطراتی از مواجهه با آنان دارد که حاوی ناگفتههای بسیاری است.
خاطرات و یادماندههای راوی از وقایع بعد از انقلاب نیز بسیار خواندنی است؛ او که خود در جلسه مهم حزب جمهوری اسلامی در ۷ تیر ۱۳۶۰ حضور داشت، شاهد آن انفجار و آن فاجعه تلخ بود. محمودی به خاطر حضور در کسوت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، خاطرات سیاسی جالبی نیز از آن دوره دارد که خواندنی است.
یکی از ویژگیهای خاطرات مرتضی محمودی، توجه راوی به جزئیات است؛ حجم کتاب که بالغ بر ۷۰۰ صفحه است خود نشانگر ریزبینی راوی در نقل خاطرات است. البته خاطرات محمودی، روایت صرف از رویدادها نیست؛ او گاهی ضمن نقل یک خاطره، تحلیل را نیز چاشنی میکند تا مخاطب را در فهم یک رخداد تاریخی یاری کند. «عبور از شب» مشتمل بر ۲۲ فصل است؛ ۴ فصل نخست، خاطرات راوی از سالهای قبل از پیروزی انقلاب را در برمی گیرد و فصول بعد مربوط به وقایع بعد از انقلاب است. فعالیتهای محمودی در مجلس شورای اسلامی، سالهای جنگ تحمیلی، وقایع تلخ و شیرین دهه ۶۰، فعالیت در حزب جمهوری اسلامی، فعالیت در بنیاد شهید و جهاد سازندگی، فعالیت در وزارت امور خارجه و … مباحث دیگری است که مرتضی محمودی در «عبور از شب» بدان پرداخته است.
در بخشی از کتاب، راوی خاطرات خود از روز ۷ تیر ۱۳۶۰ را این گونه تصویر میکند: «به یاد ندارم صدای انفجار چگونه بود؛ صدای آژیری در گوش من ماند و بعد هم زیر آوار خاک و بتن ماندیم. بیهوش شدم و بعد وقتی به هوش آمدم، چند دقیقه حیران بودم اما به زودی متوجه موضوع انفجار و زیر آوار ماندن شدم…»
خاطرات دکتر مرتضی محمودی توسط محمدرضا تمری تدوین شده و در ۷۱۶ صفحه با قیمت ۱۸۵ هزار تومان توسط موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.