به گزارش خوشه، کتاب «تحریمها را چگونه طراحی میکنند» تالیف زهره پوستی ضمن آشنا کردن مخاطب با تاریخچه و نیز فرآیند شکلگیری و اعمال تحریمها از سوی آمریکا و برخی کشورهای دیگر علیه ایران؛ اثرات تحریمها و نحوه عمل تحریمکنندگان را نیز برای او تشریح میکند.
پوستی درباره تاریخچه شکلگیری مقوله تحریم در مناسبات انسانی مینویسد: «سابقه استفاده از تحریمها به یونان قدیم بازمیگردد؛ زمانی که امپراتوری آتن، فرمان مگارین را در سال ۴۳۲ قبل از میلاد، بر مگارا صادر مینماید که شامل یکسری از تحریمات اقتصادی بود که به موجب آن دسترسی به بنادر و بازار تجارتی که از میان امپراتوری بزرگ آتن میگذشت منع شده بود. محاصره اقتصادی پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) و یارانش در شعب ابیطالب نیز برای پیشگیری از گسترش دین اسلام یکی از نمونههای تحریم در زمان پیامبر اسلام است و امروزه استفاده از تحریم بیشتر برای پیشبرد اهداف سیاسی در بسیاری از کشورها یا نهادهای بینالمللی رایج گردیده است.»
کتاب در تشریح و دستهبندی تحریمها و اهداف آنها نیز متذکر میشود: «تحریمها در انواع و دستههای متفاوتی وجود دارند به نحوی که تحریم تنها به تحریمهای اقتصادی محدود نمیشود. به عنوان مثال تحریمهای هوایی، نظامی، دیپلماتیک، فرهنگی، تکنولوژی نیز از جمله تحریمها هستند وکشور تحریمکننده با اعمال تحریم، اهداف مختلفی را بر کشور تحریمشونده یا هدف دنبال میکند که میتواند آشکار و اعلامشده یا پنهان و اعلام نشده باشد.»
اهداف سیاسی اعلام شده تحریمها مثل: نقض تعهدات بینالمللی، منع اشاعه سلاحهای کشتارجمعی، مقابله با تروریسم بینالمللی، حمایت از حقوق بشر، مقابله با پولشویی، حفظ محیطزیست، حمایت از حقوق کارگران و جلوگیری از گسترش مناقشات و جنگهای داخلی و اهداف سیاسی اعلامنشده نیز مثل بیثبات کردن یک نظام سیاسی و سرنگونی دولت هدف.»
پوستی در کتابش «تحریم» را به عنوان یکی از ابزارهای نسبتا موثر که توسط کشورهای سلطهگر به ویژه آمریکا برای مقابله با انقلاب اسلامی ایران بکار گرفته شده معرفی میکند. از دید او ویژگیهای اقتصادی و مالی کشور هدف، روابط اقتصادی و مالی موجود بین دو کشور تحریمکننده و کشور هدف، حکومت موجود در کشور هدف عوامل موثر در تاثیرپذیری هر تحریمی هستند.
نهایتا در تشریح چگونگی تاثیرگذاری تحریمها بر شرایط اجتماعی و اقتصادی یک جامعه میخوانیم: «از آنجا که تورم موجب انحراف از روال طبیعی معاملات میگردد، منجر به افزایش فساد اقتصادی میشود. به دلیل دور زدن تحریمها برای دستیابی به مواد مورد نیاز و کالاهای اساسی، تعداد واسطهها در حوزههای مختلف اقتصادی افزایش مییابد که این خود موجب بالارفتن قیمت تمام شده کالا میگردد. به علاوه با گسترش احتکار و قاچاق کالاهای اساس، نهایتا قیمت تمام شده کالا برای مردم بالا میرود و قدرت خرید مردم که مصرفکنندگان اصلی هستند را کاهش میدهد. لطمه به سیستم بانکی، خرج سرمایه و کاهش سرمایهگذاری نیز از دیگر پیامدهای اقتصادی تحریم هستند. همچنین افزایش جرم، سخت شدن زندگی بر مردم و رادیکالتر شدن کشور نی از پیامدهای اجتماعی تحریم هستند.»
علاوه بر اینها کتاب توضیح میدهد که اعمال هر تحریمی چندان خالی از ریسک هم نیست و کاهش روابط دیپلماتیک، ایجاد بیثباتی در اقتصاد جهانی و ریسک اقدامات تلافیجویانه از جمله ریسکهای اعمال تحریمها هستند.
و خلاصه آنکه در پاسخ به پرسش مهم «آیا توسل به تحریم برای رسیدن به اهداف مورد نظر امری موفقیتآمیز بوده است؟» نویسنده گریزی به تحریمهای اجرایی شده در سطح جهان میزند و ضمن ارائه آمار مینویسد: «تاریخچه تحریم علیه کشورهای مختلف در فواصل سالهای ۱۹۱۴ تا ۲۰۰۰ گویای اکثریت ناموفق ۶۶ درصد تحریمها بوده است و تنها ۳۴ درصد تحریمها بهطور نسبی موفق بودهاند. البته مفهوم موفقیت و موثر بودن متفاوت از یکدیگر هستند و موفقیت تحریم به معنی پذیرش خواست تحریمکنندگان از سوی تحریم شونده با موثر بودن به معنی اثر تخریبی بر محیط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تحریمشونده متفاوت است. هرچند که موفقیت به مقدار زیادی وابسته به موثر بودن است اما موثر بودن الزاما به معنی موفق بودن تحریم نیست.
کتاب «تحریمها را چگونه طراحی میکنند» تالیف زهره پوستی با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه در ۱۲۱ صفحه و به قیمت ۱۵۰۰۰ تومان از سوی انتشارات ارسطو منتشر شده است.