میگویند از اتفاقهای بزرگ تاریخی باید مدتی بگذرد تا بشود در موردشان حرف زد و کتاب نوشت و اصولاً بتوان نام تاریخ بر آنها گذاشت. حالا که چهل سال از بهمن57 میگذرد شاید، بهتر بشود اتفاقها و شخصیتهای مؤثر در سالهای انقلاب اسلامی را مرور کرد. امروزه نسل جدید تجربهای از اتفاقات انقلاب ندارد؛ از طرف دیگر همه چیز توئیتری شده است. کتابخوانی ورافتاده و بیشتر از محتوای روایتها، رنگ و لعاب آنها زحمت اقناع مخاطب را میکشد. آن هم در این روزگار روایتهای متضاد و متناقض؛ اما چه بخواهیم و چه نخواهیم بخشی از آیندۀ کشور تحت تأثیر نوع نگاه ما به همین اتفاقات است. این حرف ها را گفتیم تا بگوییم که گریزی از کتاب نداریم.
اکنون در چهلمین سالگرد پیروزی انتقلاب اسلامی برای شما فهرست 12 کتاب پیشنهادی توسط دکتر وحید یامین پور، دکتر محمد صادق کوشکی و دکتر وحید جلیلی را منتشر کردیم.
این دوازده کتاب که اکثرشان منابعی دست اول برای شناخت تاریخ انقلاب هستند کمک خوبی برای ترسیم بیواسطۀ ماجرای انقلاباند. البته نباید به این منابع اکتفا کرد و ما میگوییم این کتابها را «هم» باید خواند.
اگر این کتابها را خواندید و از آنها خوشتان آمد، به چند نفر دیگه هم پیشنهادشان بدهید.
الف لام خمینی
ناشر: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی
این کتاب را نویسندۀ کتاب «شرح اسم» نوشته. همین توضیح برای معرفی کتاب کافی است. یکی از بهترین منابع تاریخی برای شناخت شخصیت امام خمینی (ره). «شرح اسم» را هم اگر نخواندهاید حتماً بگذارید توی لیست مطالعهتان.
پشت پردۀ تخت طاووس
ناشر: اطلاعات
مینو صمیمی از مسئولین دفتر فرح پهلوی در این کتاب مشاهدات خود را از مناسبات داخلی دربار شرح داده است. خانم صمیمی به علت تسلط بر زبانهای آلمانی، فرانسوی و انگلیسی نقش ویژهای در ارتباطات بینالمل شاه و ملکهداشته و بالتبع از مسائل ویژهای اطلاع داشته است.
نسخۀ اصلی این کتاب به زبان انگلیسی نوشته شده است.
آخرین شاه آخرین دربار
کتاب «یادداشتهای علم» یکی از بهترین منابع شناخت ساختار دربار پهلوی دوم است و اگر کسی بتواند همت کند و هفت جلد آن را بخواند اطلاعات بسیار خوبی دستگیرش میشود. اما خوب، اگر فرصت خواندن هفت جلد کامل را ندارید، مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران خلاصۀ آن را در یک جلد منتشر کرده. گرچه خواندن کل یادداشتها لطف دیگری دارد. شاید اگر این کتاب را بخوانید ترغیب شوید به خواندن کل مجموعه.
در سایۀ آفتاب
این کتاب مجموعۀ روایات و خاطرات حجتالاسلام رحیمیان از برخورد نزدیک با امام است. برای شناخت شخصیت امام خمینی قطعاً این کتاب کافی نیست ولی حتماً لازم است.
برای تاریخ میگویم (جلد اول)
محسن رفیق دوست از همان اول درگیر کارهای اجرایی انقلاب بوده. بعد هم به سپاه میرود؛ بعد از سپاه هم بنیاد مستضعفان. مصاحبهکننده هم سعی کرده با زیر و رو کردن کتابها و مطبوعات سالهای مختلف راجعبه هر چه که میتواند از آقای رفیق دوست سؤال کند. رفیق دوست هم همان اول کار گفته: «آنچه را میدانم میگویم، آنچه را نمیدانم میگویم: نمیدانم، آنچه را نمیخواهم بگویم میگویم: نمیگویم.»
سقوط شاه
این کتاب را برادر امیرعباس هویدا نوشته است. خوب است بدانید نویسندۀ این کتاب از تهیهکنندگان پیشنویس اعلامیۀ جهانی حقوق و از بنیانگذاران مجلۀ کایه دو سینما بوده. یک سال بعد از اینکه امیرعباس هویدا نخستوزیر میشود، فریدون هم میشود معاون وزیر امور خارجه. در این کتاب ماجراهایی از دی 56 تا فروردین 58 شرح داده شده.
اگر به جای کل این لیست همین یک کتاب را بخوانید کافی است. اگر یک روز دیدید جایی مراسمی به پاست و عزت شاهی سخنران برنامه است، حتماً بروید و بنشینید پای صحبتهایش و بعد برنامه هم بروید سراغش و بعدها با افتخار به بقیه بگویید: من یک «مرد واقعی» را از نزدیک دیدهام.
مأموریت در تهران
ژنرال رابرت هایزر فرستادۀ ویژۀ کارتر در سال 57 بود. هایزر به ایران فرستاده شد تا ترتیب دلخواه آمریکاییها را در کشور در آستانۀ انقلاب برقرار کند. این کتاب شرح تلاشهای او و تصویر قابل تأملی از مواضع آمریکاییها در قبال اتفاقات منتهی به انقلاب است. گرچه به دلیل تخصصی بودن، شاید خواندن بعضی از مطالبش در حوصله نگنجد.
برتبعید
سال 56 آیتا… سیدعلی خامنهای به جیرفت و ایرانشهر تبعید میشود؛ دوازده سال قبل از آن که در جایگاه شخصیت اول کشور قرار گیرد. این دورۀ تاریخی از زندگی ایشان تا به امروز چندان دیده نشده. صهبا در این کتاب از میان بیانات رهبری و خاطرات افراد دیگر کاملترین روایت موجود دربارۀ آن دوران را منتشر کرده. راستی! صهبا دو جلد کتاب کمتر دیده شده هم در مورد دوستان رهبر انقلاب با عنوان «مؤمن انقلابی» دارد که آنها هم بسیار جذابند.
خاطرات مرضیه حدیدچی
«خواهر مرضیه» توی پاریس از همراهان امام بود و خاطرات خوبی از امام دارد. یکی از انقلابیهای ناب تا نفس آخر. احتمالاً همراهیاش با آیت اله جوادی آملی در رساندن نامۀ امام به گورباچف را از تلویزیون دیدهاید.
محمدسام کرمانی در دورۀ نخستوزیری هویدا، وزیر کشور و وزیر اطلاعات و جهانگردی بوده تا زمانی که مورد غضب هویدا قرار میگیرد و برکنار میشود. در زمان انقلاب از کشور خارج میشود. سال 76 به ایران برمیگردد بلکه بتواند اموالش را پس بگیرد؛ که البته نمیتواند. در همین حین حمید داوودآبادی برای مصاحبه میرود پیشش و نتایج آن جلسات مصاحبه میشود کتابی که میبینید.
این کتابها را میتوانید از تمامی کتابفروشیهای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در سراسر کشور تهیه کنید و امیدواریم از خواندن تک تک آنها لذت ببرید.
